De aarde heeft te makken met een massa-extinctie van dier- en plantensoorten. De zogenoemde biodiversiteit, in de vorm van een grote verscheidenheid aan soorten planten en dieren, neemt flink af. Deels komt dat door de manier waarop de mens omgaat met de planeet, zo zeggen experts.

Er is een gezamenlijke inspanning nodig om dit enorme verlies aan biodiversiteit een halt toe te roepen en natuurlijke hulpbronnen beter te beschermen.

“Het probleem is heel duidelijk geïdentificeerd. We weten dat het geen zin heeft om te praten over het afwenden van de klimaatcrisis zonder de biodiversiteit te beschermen”, zegt partner Agate Freimane van durfinvesteerder Norrsken tegen Business Insider.

Afname van de biodiversiteit heeft invloed op het vermogen van de natuur om water te zuiveren, lucht te zuiveren en gewassen te bemesten waar bedrijven en mensen van afhankelijk zijn. Bovendien is er een aanzienlijke business case voor het aanpakken van de crisis op het gebied van biodiversiteit.

Naar schatting is meer dan de helft van de wereldwijde economie direct afhankelijk van de natuur en haar diensten, zo kwam naar voren in een publicatie uit 2020 van het World Economic Forum.

Tegelijkertijd "realiseert iedereen zich dat het een ongelooflijk moeilijk probleem is om aan te pakken", zegt partner Siobhian Brewster van impactfonds Aenu. Investeerders zeggen tegen Business Insider dat de instrumenten om biodiversiteit effectief te meten en te beprijzen ontbreken, maar dat er wel een basis wordt gelegd via klimaatrapportage.

Het verlies aan biodiversiteit staat de laatste jaren hoger op de agenda's van overheden, internationale instanties en bedrijven, mede door de berichten over de groeiende klimaatcrisis. In 2023 werd tijdens een internationale top een Global Biodiversity Framework opgesteld, waaraan ook een kostenplaatje is gehangen: er zijn investeringen nodig ter grootte van 200 miljard dollar per jaar tegen 2030.

Biodiversiteit : meten is weten

Grip krijgen op biodiversiteit is afhankelijk van nauwkeurige onderliggende gegevens. Evaluaties bestaan vaak uit herhaalde handmatige tellingen van dier- en plantsoorten.

"Het gaat om een momentopname van wat je op een bepaald moment ziet en hoort", zegt Zoe Balmforth, medeoprichter van Pivotal, een startup op het gebied van biodiversiteitsgegevens en -analyse. "En dan doe je het bijvoorbeeld een jaar later nog eens, en dan nog eens een jaar later en dat vergelijk je met elkaar. Dus statistisch gezien zul je dan verandering kunnen meten."

Het verzamelen van plaatselijke gegevens is echter duur en arbeidsintensief. Veel bedrijven weten niet waar ze moeten beginnen, volgens Piort Bukański, senior investment associate bij Beringea. Daarom zullen startups proberen dat gat op te vullen, zegt hij.

Biodiversiteit is populair onder startups

Wereldwijd zijn financieringsrondes voor startups die het verlies aan biodiversiteit aanpakken, sinds 2018 gestaag toegenomen. Afgelopen jaar kregen 69 startups in dit segment financiering, volgens gegevens van PitchBook. De omvang van de investeringen schommelt echter fors.

Durfkapitalisten pompten in 2022 een recordbedrag van 463 miljoen dollar in de opkomende niche voor biodiversiteit, terwijl de jaren daarvoor ook al sprake was van een stijging. Afgelopen jaar lag het totale investeringsbedrag echter fors lager op 212 miljoen dollar.

De aanpak die startups hanteren, kan fors verschillen. Sommige jonge bedrijven, zoals Pivotal, Basecamp Research, Nature Metrics en Dendra Systems, bestrijken diverse terreinen, van het maken van tabellen en grafieken over biodiversiteit tot het gebruik van drones en artificial intelligence voor het conserveren van natuurlijk gebied en het planten van zaden.

Foto: Basecamp Research

Andere startups richten zich op de dienstverlening rond de rapportage van biodiversiteit. Zo heeft het Franse bedrijf Sweep zijn zinnen gezet op een alles-in-één platform voor het monitoren van duurzaamheidsgegevens, inclusief biodiversiteit.

"Het zal niet eenvoudig zijn om universele meetmethoden te vinden voor het volgen en beheren van gegevens die zich richten veranderingen van ecosystemen", zegt CEO Rachel Delacour van Sweep.

Het in kaart brengen van biodiversiteitsgegevens is complex, maar "de leercurve zal snel gaan, omdat we al infrastructuur hebben die is ingesteld op klimaatgegevens en klimaatrapportage" zegt Bukański van Beringea.

Klimaatregelgeving heeft het pad verder geëffend. Grotere transparantie komt zowel het milieu als de levensvatbaarheid van bedrijven op de lange termijn ten goede.

Wettelijke verplichtingen voor biodiversiteit

In Frankrijk zijn er al wettelijke eisen voor financiële instellingen om hun impact op biodiversiteit te monitoren, te rapporteren en te verminderen. "Het is een voorbeeld van hoe het eruit kan zien voor de rest van Europa", zegt Bukański.

De Taskforce on Nature-Related Financial Disclosure publiceerde vorig jaar vrijwillige kaders, die aangeven hoe bedrijven en financiële instellingen hun impact moeten rapporteren. Ook werd een Europese verordening rond het behoud van bossen van kracht, die de verantwoordelijkheid van bedrijven in de toeleveringsketen beïnvloedt.

Ook in Engeland zijn er wettelijke verplichtingen gesteld op het gebied van biodiversiteit. Dit heeft een markt voor biodiversiteitscertificaten op gang gebracht.

Dergelijke verhandelbare certificaten worden al lang aangeprezen als een manier om de natuur te financieren, vergelijkbaar met de handel in emissiecertificaten voor CO2. Investeerders zoals Freimane van Norrsken zie dit als een kans. Er is echter nog veel innovatie op het gebied van verdienmodellen rond biodiversiteit nodig, aldus Freimane.

LEES OOK: Vanaf 2024 moeten in eerste instantie 3.000 grote bedrijven verplicht rapporteren over duurzaamheid – mkb is daar nog nauwelijks mee bezig.